Autoprezentacja
Autoprezentacja (self-presentation) – świadoma lub nieświadoma kontrola wrażenia wywieranego w
interakcjach czy sytuacjach społecznych. Jest jedną z ważnych postaci
kierowania wrażeniem przez odgrywanie ról. Zjawisko zostało spopularyzowane
przez urodzonego w Kanadzie amerykańskiego socjologa, Ervinga Goffmana
(1922-82), w książce The Presentation ofSelf in Everyday Life (1959) [pol. tłum. Człowiek w teatrze życia codziennego]. Zob. też ingracjacja (Colman,2009, 57). Autoprezentacja (self-presentation, impression-management) – kształtowanie (kontrola) sposobu, w jaki spostrzegają nas inni ludzie; manipulowanie wrażeniem wywieranym na innych (Wojciszke 2013, 530). Autoprezentacja –
wszelkie wyrazy ekspresji oraz zachowania ukierunkowane na wywołanie pożądanego
wrażenia lub przybliżenie się do upragnionego ideału własnej osoby (Myers 2003,89). Autoprezentacja –
proces, w którym człowiek daje otoczeniu do zrozumienia, że jest taką, a nie
inną osobą, czy też że posiada określone cechy (Leary 2007, 29). Autoprezentacja
(samoprezentacja) – zachowania poprzez które jednostka kształtuje wyobrażenia
innych o sobie samej i kontroluje wrażenie, jakie wywiera na innych. Sposób
samoprezentacji zależy m.in. od dystansu psychologicznego istniejącego między
osobą dokonującą samo prezentacji a odbiorcami jej komunikatów, od znaczenia,
jakie w danej sytuacji odgrywa aprobata społeczna, i od celów, jakie zamierza
osiągnąć jednostka dokonująca autoprezentacji. Wśród technik autoprezentacji
wyróżnić można: ingracjację, która polega na tym, że schlebiamy jakiejś osobie,
aby wzbudzić jej sympatię; promowanie siebie polegające na aktywnym
eksponowaniu własnych zalet i dążeniu do wywarcia na innych korzystnego
wrażenia; pławienie się w cudzej chwale, gdy jednostka stara się zaimponować
innym znajomością z osobami utalentowanymi, które odniosły sukces i mają wysoką
pozycję społeczną. Do technik autoprezentacji zalicza się też kreowanie
usprawiedliwień dla możliwej porażki, które polega na tym, że osoba, zanim
zaangażuje się w wykonywanie zadania, przygotowuje usprawiedliwienie dla
ewentualnego niepowodzenia, tworząc dodatkowe utrudnienia na drodze do
osiągnięcia celu (Siuta 2009, 38). Autoprezentacja –
proces kontrolowania sposobu, w jaki widzą nas inni, nazywamy autoprezentacją
albo manipulowaniem wrażeniem (Leary 2007, 14). Autoprezentacja
(manipulowanie wywieranym wrażeniem) – proces kontrolowania przez jednostkę
sposobu, w jaki jest postrzegana przez otoczenie (Leary 2007, 56). Autoprezentacja – termin nawiązuje do pożądanego wizerunku własnej osoby, jaki pragniemy przedstawić zarówno widowni obecnej na zewnątrz, czyli innym ludziom, jak i znajdującej się wewnątrz, czyli po prostu sobie samym. Wkładamy wiele wysiłku w to, żeby udowodnić, że jesteśmy tymi osobami, za jakie pragniemy uchodzić (Myers2003, 89). Autoprezentacyjne tarapaty – wypadki, które w oczywisty sposób (i czasem nieodwracalnie) rujnują wizerunek jednostki w oczach otoczenia, nazywać będziemy autoprezentacyjnymi tarapatami. Do tarapatów autoprezentacyjnych dochodzi w sytuacji, kiedy wydarzenia mają niepożądany wpływa na wizerunek, który człowiek sobie przypisuje lub chciałby sobie przypisywać (Leary 2007, 139). Kierowanie wrażeniem (impression management) – kontrola i regulacja informacji w celu wywarcia wpływu na kształtowanie wrażenia lub postawy czy opinie osób, na które to działanie jest nakierowane. Przez kierowanie wrażeniem jednostka stara się ukształtować wrażenie innych na temat danej osoby (np. siebie samej, przyjaciela lub wroga) lub zdarzenia (np. sukcesu albo porażki). Kierowanie wrażeniem skoncentrowane na kontrolowaniu wrażeń na temat siebie nazywa się autoprezentacją (Colman,2009, 308-309). Kształtowanie wrażenia (impression formation) – szybkie utworzenie całościowego spostrzeżenia lub zrozumienia charakteru czy osobowości drugiej osoby na podstawie licznych zróżnicowanych cech. Jednym z głównych problemów dotyczących tego zagadnienia jest określenie, czy do łączenia informacji ludzie stosują modele addytywne, czy nieaddytywne (Colman 2009, 346). [Cytaty lokalizuję w tekście wg przyjętego w psychologii schematu, a więc
w nawiasie podaję kolejno: nazwisko autora, rok wydania i numer strony]. |
Zapraszam do odwiedzania mojej nowej strony o autoprezentacji: http://autoprezentacja.innelektury.pl/